Od 1 lipca 2022 r. samotnym rodzicom zostanie przywrócona możliwość wspólnego rozliczenia się z dzieckiem. Przywrócenie tej preferencji oznacza, że będzie można się rozliczyć z dzieckiem w zakresie dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. Kto będzie mógł się rozliczyć razem z samotnie wychowywanym dzieckiem za 2022 rok? Jakie są warunki takiego rozliczenia? Jaki jest limit dochodów dziecka w 2022 roku? Wzór oświadczenia samotnego rodzica dla pracodawcy o wspólnym rozliczeniu PIT z dzieckiem. Przywrócenie wspólnego rozliczenia samotnego rodzica z dzieckiem Od 1 stycznia 2022 r. zlikwidowano możliwość wspólnego rozliczenia samotnego rodzica z dzieckiem, zastępując preferencyjny sposób opodatkowania ulgą podatkową w wysokości 1500 zł. Ponieważ rozwiązanie to okazało się niekorzystne, od 1 lipca 2022 r. samotnym rodzicom zostanie przywrócona możliwość wspólnego rozliczenia się z dzieckiem. Wynika to z ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - Dziennik Ustaw - rok 2022 poz. 1265. Nowelizacja ta jest określana potocznie jako Polski Ład a w publikacjach Ministerstwa Finansów jako "Niskie podatki". Kto będzie mógł się rozliczyć razem z samotnie wychowywanym dzieckiem za 2022 rok? Warunki wspólnego rozliczenia z dzieckiem Ze wspólnego rozliczenia będzie mógł skorzystać rodzic lub opiekun prawny, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, będący panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci: 1) małoletnie, 2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, 3) pełnoletnie do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe. Ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem będzie mogła również skorzystać osoba samotna mająca ograniczony obowiązek podatkowy, jeżeli łącznie spełni następujące warunki: 1) ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, 2) osiągnęła przychody podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości stanowiącej co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym; za całkowite przychody uważa się przychody osiągnięte ze źródeł określonych w art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, bez względu na miejsce położenia tych źródeł przychodów; przy ustalaniu tych przychodów stosuje się art. 6 ust. 12 i 13 ustawy o PIT, 3) udokumentowała certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych; taki certyfikat będzie musiała dołączyć do zeznania rocznego. Limit dochodów dziecka w 2022 roku Ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem będzie można skorzystać, pod warunkiem że dziecko w roku podatkowym nie uzyskało: 1) dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej na podstawie art. 27 ustawy o PIT lub 19% podatkiem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) oraz pochodnych instrumentów podatkowych na podstawie art. 30b ustawy o PIT oraz 2) przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (ulga dla młodych) i art. 21 ust. 1 pkt 152 (ulga na powrót) ustawy o PIT – w łącznej wysokości przekraczającej 12-krotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej ( z 2022 r. poz. 240), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Ministerstwo Finansów wskazuje, że w porównaniu do 2021 r. kwota limitu dochodów dziecka wzrosła z 3 089 zł do równowartości dwunastokrotności renty socjalnej według stanu na grudzień roku podatkowego (od marca 2022 r. kwota renty socjalnej wynosi 1338,44 zł - a jej dwunastokrotność wynosi: 16 061,28 zł). Wraz z waloryzacją kwoty renty socjalnej limit ten będzie (najprawdopodobniej co roku) wzrastał. Kto nie może rozliczyć się wspólnie z samotnie wychowywanym dzieckiem? Ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem nie będzie mogła skorzystać osoba, która: - wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci ( z 2019 r. poz. 2407, z późn. zm.), - korzysta z opodatkowania w formie podatku liniowego, karty podatkowej, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (za wyjątkiem przychodów z najmu prywatnego), podatku tonażowego czy na podstawie ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych; ze wspólnego rozliczenia nie będzie mógł również skorzystać samotny rodzic, którego dziecko osiąga przychody opodatkowane w ww. sposób. Wspólne rozliczenie samotnego rodzica z dzieckiem - jak to zrobić? Podwójna kwota wolna od podatku Preferencyjne opodatkowanie dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci będzie polegało na obliczeniu podatku w podwójnej wysokości od połowy jej dochodów. W praktyce oznaczać to będzie skorzystanie przez taką osobę z podwójnej kwoty wolnej od podatku, czyli 60 000 zł. Obliczając te dochody, nie trzeba będzie do nich wliczać dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany, przewidziany w przepisach ustawy o PIT (zob. również rozdział X. Wynagrodzenia – Rozliczenia podatników i płatników). Tylko jedno wspólne rozliczenie wdowy lub wdowca W praktyce może się zdarzyć, że jeden z rodziców pozostających w związku małżeńskim umiera w trakcie roku, przez co drugi z nich (wdowiec, wdowa) staje się osobą samotnie wychowującą dziecko uprawnioną do wspólnego rozliczenia z dzieckiem. W takim przypadku osoba ta jest teoretycznie uprawniona do skorzystania z dwóch preferencyjnych sposobów opodatkowania, tj.: ■ wspólnego rozliczenia ze zmarłym małżonkiem, ■ wspólnego rozliczenia z dzieckiem. Ustawodawca zastrzegł jednak, że ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem może skorzystać tylko osoba, która nie korzysta ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem. Niższe zaliczki na PIT samotnych rodziców, uchylenie ulgi 1500 zł W związku z przywróceniem możliwości wspólnego rozliczenia dla osób samotnie wychowujących dzieci: - samotni rodzice będą mogli złożyć pracodawcom oświadczenie, że w zeznaniu za 2022 r. zamierzają rozliczyć się wspólnie z dzieckiem; pracodawcy, którzy otrzymają takie oświadczenie, będą upoważnieni do pobierania zaliczek na PIT według niższej stawki PIT, - zostanie uchylony art. 27ea ustawy o PIT regulujący ulgę dla samotnych rodziców w kwocie 1500 zł. Po raz pierwszy samotni rodzice mieli skorzystać z tej ulgi w zeznaniu za 2022 r. Uchylenie tego przepisu spowoduje, że w praktyce podatnicy nigdy z tej ulgi nie skorzystają, - zostaną wprowadzone zmiany o charakterze redakcyjnym w przepisach regulujących ulgę na dziecko (art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b i ust. 6 ustawy o PIT) oraz ulgę rehabilitacyjną (art. 26 ust. 7e ustawy o PIT). Do końca czerwca 2022 r. przepisy te odwołują się do art. 27ea ustawy o PIT przewidującego ulgę dla samotnych rodziców. Od 1 lipca 2022 r. będą odwoływały się do art. 6 ustawy o PIT regulującego wspólne rozliczenie samotnego rodzica z dzieckiem. Oświadczenie składane pracodawcy przez samotnego rodzica, który chce się rozliczać wspólnie z dzieckiem [Wzór] Dzięki zmianie przepisów od 1 lipca 2022 r. osoby samotnie wychowujące dzieci znów mogą składać płatnikom oświadczenie o wspólnym rozliczeniu podatkowym. W konsekwencji płatnik powinien obliczać ich zaliczki na podatek z uwzględnieniem podwójnej kwoty zmniejszającej (czyli 2 × 300 zł). W odniesieniu do miesięcy od stycznia do czerwca 2022 r. ww. oświadczenie mogły przedkładać pracodawcom wyłącznie osoby, które zamierzały rozliczyć się z podatku rocznego ze współmałżonkiem. W konsekwencji zmian, gdy podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody na zasadach określonych dla małżonków albo osób samotnie wychowujących dzieci, a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu: - dochody podatnika nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej (o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT), natomiast małżonek lub dziecko nie uzyskuje żadnych dochodów – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu i są dodatkowo pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej; - dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, natomiast małżonek lub dziecko nie uzyskuje żadnych dochodów lub dochody małżonka bądź dziecka mieszczą się w niższym przedziale skali podatkowej, zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Oświadczenie o wspólnym rozliczeniu jako osoba samotnie wychowująca dziecko (dzieci) - WZÓR Należy wziąć pod uwagę, że: - płatnicy, którym podatnik złożył wspomniane oświadczenie, pobierają zaliczki według zasad wyżej określonych, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone oświadczenie; - w razie faktycznej zmiany stanu upoważniającego do obniżki zaliczek lub utraty możliwości opodatkowania dochodów razem ze współmałżonkiem lub dzieckiem podatnik jest zobowiązany poinformować o tym płatnika. W takich okolicznościach od miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik przestał spełniać warunki do obniżki zaliczek, są one pobierane według ogólnych zasad. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym - rozliczenie wspólne za cały 2022 rok Przepisy przywracające możliwość wspólnego rozliczenia dla osób samotnie wychowujących dzieci będą miały zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2022 r. To oznacza, że samotni rodzice będą mogli skorzystać z preferencyjnego sposobu opodatkowania już w zeznaniu składanym za 2022 r. Polecamy: „Jak przygotować się do zmian od 1 lipca 2022 r. Podatki. Wynagrodzenia” Polecamy: Komplet „PIT 2022. Komentarz + suplement z komentarzem do zmian od 1 lipca 2022 r.” Przygotowanie do zmian Osoby samotnie wychowujące dzieci powinny zapoznać się z zasadami wspólnego rozliczenia rocznego PIT z dzieckiem, tak aby przystępując do rozliczenia za 2022 r., wiedziały, czy spełniają warunki do skorzystania z tej preferencji podatkowej. Również podatnicy prowadzący biura rachunkowe powinni zadbać, aby ich pracownicy zapoznali się z nowymi regulacjami. Dzięki temu będą mogli poinformować swoich klientów o wprowadzonych zmianach i uniknąć konieczności ewentualnych korekt zeznań za 2022 r. PODSTAWA PRAWNA: - art. 6 ust. 4c–4h, ust. 8, ust. 11-13, art. 6a ust. 2 pkt 4, art. 26 ust. 7e, art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b i ust. 6, art. 45 ust. 7a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm. – w brzmieniu nadanym ustawą z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw; dalej: ustawa o PIT; - art. 1 pkt 14, art. 18 ust. 1, art. 23 ust. 2 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – z 2022 r. poz. 1265; dalej: ustawa nowelizującą z 9 czerwca 2022 r. Artykuł jest fragmentem publikacji "Jak przygotować się do zmian od 1 lipca 2022 r. Podatki. Wynagrodzenia". Kup w naszym sklepie książkę i e-book! Jak przygotować się do zmian od 1 lipca 2022 r. Podatki. Wynagrodzenia
Zgodnie z przepisami Kodeksu Drogowego, dziecko do lat 10 poruszające się na własnym rowerze, traktowane jest jako pieszy. Powinno ono poruszać się więc lewą stroną jezdni, podobnie jak osoba dorosła, sprawująca nad nim opiekę. Może ono poruszać się również wraz z dorosłym po chodniku!!!
Współczesne dzieci dorastają znacznie szybciej niż poprzednie pokolenia, zaś beztroska zabawa coraz częściej zastępowana jest nadmiarem codziennych zajęć i obowiązków. Małoletni sami często dążą do osiągnięcia większego zakresu samodzielności. Jednak tutaj na przeszkodzie staje nie tylko rodzicielska troska i niechęć do wypuszczenia dziecka spod opiekuńczych skrzydeł, lecz również prawo. Małoletni w nomenklaturze ustawowej W rozumieniu polskiego prawa cywilnego małoletnim jest osoba, która nie ukończyła 18 lat i nie zawarła małżeństwa (przez co małoletni uzyskuje pełnoletność). Nie wyczerpuje to jednak problematyki kwestii wieku w kontekście poruszanych dalej przepisów. Mianowicie bycie małoletnim wpływa na zakres zdolności do czynności prawnych. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby małoletnie, które ukończyły 13 lat, lecz nie są pełnoletnie, zaś brak zdolności do czynności prawnych dotyczy dzieci w wieku poniżej 13 powyższego istnieją jednak pewne wyjątki. Przykładowo należy wskazać, iż zgodnie z art. 22 jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolności do czynności prawnych oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku, uzyskuje ona pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które tych przedmiotów dotyczą. Wyjątek stanowią czynności prawne, do których dokonania nie wystarcza, według ustawy, zgoda przedstawiciela ustawowego. W art. 22 chodzi o przedmioty drobne, a więc niewielkie kwoty pieniężne, zabawki. Przepis nie dotyczy rzeczy przedstawiających większą wartość. Nie może mieć zastosowania do przedmiotów, na zbycie których nawet przedstawiciel ustawowy musiałby mieć zgodę sądu opiekuńczego, stosownie do art. 101 § 3 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 1964r. Nr 9, poz. 59, dalej zwany: „ czy też art. 156 Czy dziecko może mieć dowód osobisty i jak go uzyskać? Władza rodzicielska a małoletni Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie zawierają ustawowej definicji władzy rodzicielskiej. W doktrynie zgodnie przyjmuje się, że przez pojęcie to należy rozumieć ogół praw i obowiązków rodziców przysługujących im wobec ich małoletnich dzieci w celu należytego sprawowania pieczy nad dzieckiem i jego majątkiem, wychowania go oraz przygotowania do pracy odpowiednio do jego uzdolnień. Takie rozumienie władzy rodzicielskiej jest wynikiem wykładni przepisów kodeksowych normujących tę problematykę, szczególnie art. 95, 96 i 98 art. 95 jest podstawowym przepisem w zakresie treści władzy rodzicielskiej i obowiązków z niej wynikających. Składają się na nią - zgodnie z brzmieniem komentowanego przepisu – „piecza nad osobą dziecka, piecza nad jego majątkiem oraz wychowaniem dziecka”. Do treści władzy rodzicielskiej zalicza się także, na podstawie przepisu art. 98 reprezentowanie dziecka, co stanowi prawo i zarazem obowiązek marginesie należy jednak wskazać, iż rodzice zwolnieni są od odpowiedzialności, jeśli oddadzą dziecko pod nadzór innej osoby lub instytucji. Posyłając dziecko do szkoły, rodzice przekazują opiekę nad nim dyrektorowi i nauczycielom (art. 4 i 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie oświaty oraz art. 6 pkt 1 i art. 7 ust. 1 karty nauczyciela). Oznacza to, że rodzice nie ponoszą odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez małoletnie dzieci w czasie, gdy znajdowały się one pod opieką nauczyciela w szkole czy na zajęciach organizowanych przez szkołę poza obiektami należącymi do stronie dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską istnieje obowiązek posłuszeństwa wobec rodziców, co oznacza podporządkowanie się ich woli (art. 95 § 2 Ponadto dziecko zobowiązane jest do wysłuchania (i tylko wysłuchania) opinii i zaleceń rodziców, formułowanych dla jego dobra, w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli. Do tego typu spraw należą, między innymi, nawiązanie stosunku pracy (art. 191 rozporządzanie swoim zarobkiem (art. 21 zawieranie umów w drobnych bieżących sprawach życia codziennego (art. 20 W pewnych wypadkach dziecko ma pełną zdolność do czynności prawnych dotyczących przedmiotów oddanych jej do swobodnego użytku przez przedstawiciela ustawowego (art. 22 Reprezentacja dziecka przed sądem w sprawach karnych i administracyjnych Pracujący małoletniJak zostało wspomniane powyżej, jednym z aspektów samodzielności małoletniego, jest możliwość podjęcia przez niego pracy. Jest to jednak możliwość zastrzeżona kilkoma rygorami. W myśl art. 191 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - kodeks pracy ( 1974 nr 24 poz. 141, zwany: „ wolno zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy ukończyli co najmniej gimnazjum oraz przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu. Z kolei młodociany nie posiadający kwalifikacji zawodowych może być zatrudniony tylko w celu przygotowania Pracy i Polityki Socjalnej w porozumieniu z Ministrem Edukacji Narodowej dodatkowo określili przypadki, w drodze rozporządzenia, w których wyjątkowo jest dopuszczalne: zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, zwolnienie młodocianych nie posiadających kwalifikacji zawodowych od odbycia przygotowania zawodowego, zatrudnianie osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, zatrudnianie osób niemających 16 lat, które nie ukończyły należy wskazać na istnienie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac zabronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych jednak dzieje się z wynagrodzeniem za taką pracę? Otóż w art. 21 ustanowiono, iż osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem (chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów inaczej postanowi). Jednakże należy zaznaczyć, iż nie można utożsamiać użytego w niniejszym przepisie sformułowania „zarobek” z wynagrodzeniem tylko w rozumieniu Kodeksu pracy. Dlatego mówi się, iż wzbogacenie małoletniego, o którym mówi art. 21 obejmuje każdą korzyść majątkową uzyskaną przez dziecko w wyniku jego aktywności życiowej. Mianowicie, zarobkiem będzie nie tylko wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę lub umów o świadczenie usług, ale także stypendia i nagrody otrzymane za działalność twórczą, artystyczną lub sportową. W świetle brzmienia powyższego artykułu nieważna jest postać zarobku, a więc czy stanowią go pieniądze, czy też świadczenie w prawa: Małoletni Umowy, których stroną jest małoletniZgodnie z art. 14 i 20 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - kodeks cywilny ( 1964 nr 16 poz. 93 , dalej zwana „ osoba nie mająca zdolności do czynności prawnych, a więc również dziecko, które nie skończyło 13. lat, oraz osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych (czyli dziecko między 13. a 18. rokiem życia) może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Do takich umów można zaliczyć przykładowo kupno słodyczy czy niedrogiej zabawki. Decydujące jest, aby dokonany zakup wiązał się ze sprawami życia codziennego, a więc nie może to być jakiś wyjątkowy (przede wszystkim z punktu widzenia dziecka) zakup. Koniecznie muszą to być również sprawy drobne. Przy ocenie tej przesłanki wskazane jest wziąć pod uwagę, m. in., cenę towaru, która nie może być wysoka. Należy jednak zaznaczyć, iż o ile art. 14 § 2 zastrzega w przypadku dzieci poniżej 13 roku życia, iż umowa taka nie może pociągać za sobą rażącego pokrzywdzenia osoby niezdolnej do czynności prawnych, to zgodnie z brzmieniem art. 20 nie ma znaczenia, czy umowa jest krzywdząca dla małoletniej osoby, chyba że zachodziłyby przesłanki wyzysku, które zostały uregulowane w art. 388 § 1 Małoletni jako strona umowyInne przykłady samodzielności małoletniego: Zgodnie z art. 10 z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat szesnaście, a z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny. W myśl art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska, jeżeli w chwili zmiany nazwiska dziecko ukończyło 13 lat, do zmiany nazwiska dziecka jest potrzebne także wyrażenie zgody przez dziecko. Ponadto, należy również wskazać, iż osoba mająca co najmniej 16 lat może otrzymać prawo jazdy dla kategorii A1, B1 lub T (jednakże zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - kodeks wykroczeń, na zasadach określonych w niniejszej ustawie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu lat 17). Do wniosku o nabycie obywatelstwa polskiego oraz o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, dołącza się odpowiednio oświadczenie małoletniego, który ukończył 16 lat, o wyrażeniu zgody na nadanie mu obywatelstwa polskiego lub o wyrażeniu zgody na utratę obywatelstwa polskiego Z kolei zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych, zbiórki publiczne mogą być przeprowadzane jedynie przez członków tej instytucji, którymi mogą być małoletni powyżej 16 roku życia. Według art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - prawo o stowarzyszeniach, małoletni w wieku od 16 do 18 lat, którzy mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych, mogą należeć do stowarzyszeń i korzystać z czynnego i biernego prawa wyborczego, z tym że w składzie zarządu stowarzyszenia większość muszą stanowić osoby o pełnej zdolności do czynności prawnych. W myśl art. 9 ust. 2. ustawy z dnia z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do uzyskania od lekarza przystępnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Art. 22 ust. 4 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, stwierdza, iż przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego osoby małoletniej powyżej 16 roku życia, następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia. Zgodnie z brzmieniem art. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, prawo do wpłat na IKE lub IKZE przysługuje osobie fizycznej, która ukończyła 16 lat.
17Nt.